راه‌اندازی و پیکربندی یک سرور DNS در Mikrotik می‌تواند به بهبود کارایی شبکه و همچنین مدیریت بهتر آدرس‌های IP در شبکه کمک کند. سرور DNS به ترجمه نام دامنه‌ها به آدرس‌های IP کمک می‌کند، و این امکان را به کاربران می‌دهد که به‌جای وارد کردن آدرس IP، با استفاده از نام دامنه به دستگاه‌ها یا سایت‌های مختلف دسترسی پیدا کنند. در این مقاله، به آموزش گام‌به‌گام نحوه پیکربندی سرور DNS در روتر Mikrotik خواهیم پرداخت.
DNS چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
DNS یا Domain Name System سیستمی است که نام دامنه‌ها را به آدرس‌های IP تبدیل می‌کند. وقتی کاربری آدرس وب‌سایتی مانند `www.example.com` را وارد می‌کند، DNS این نام را به آدرس IP مرتبط تبدیل می‌کند و درخواست کاربر را به سرور مناسب هدایت می‌کند.
سرور DNS در Mikrotik این امکان را می‌دهد که کاربران شبکه شما بتوانند به‌راحتی و با سرعت بیشتر به منابع داخل و خارج شبکه دسترسی پیدا کنند. علاوه بر این، Mikrotik می‌تواند به‌عنوان یک DNS Cache عمل کند که در ادامه درباره آن توضیح خواهیم داد.
مزایای استفاده از DNS Cache در Mikrotik
۱. **افزایش سرعت پاسخگویی به درخواست‌ها**: با استفاده از DNS Cache، سرور DNS درخواست‌های مشابه را در حافظه ذخیره می‌کند، و در دفعات بعدی با سرعت بیشتری به درخواست‌های مشابه پاسخ می‌دهد.
۲. **کاهش بار روی سرورهای DNS خارجی**: با ذخیره کردن نتایج DNS، درخواست‌ها نیاز کمتری به ارتباط با سرورهای خارجی دارند که این امر به کاهش بار وhttps://forum.mikrotik.com/viewtopic.php?t=210505 پهنای باند کمک می‌کند.
۳. **پایداری بیشتر شبکه**: اگر سرورهای DNS خارجی در دسترس نباشند، Mikrotik می‌تواند از نتایج ذخیره‌شده برای پاسخگویی استفاده کند و دسترسی به سایت‌ها و خدمات مختلف بدون اختلال انجام می‌شود.
مراحل پیکربندی سرور DNS در Mikrotik
۱. ورود به محیط کاربری روتر Mikrotik
ابتدا باید وارد روتر Mikrotik شوید. برای این کار، می‌توانید از Winbox یا از طریق رابط وب استفاده کنید. پس از باز کردن نرم‌افزار Winbox یا وارد کردن IP روتر در مرورگر، اطلاعات کاربری خود را وارد کنید و به روتر وصل شوید.
۲. تنظیم DNS Server
پس از ورود به Mikrotik، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. از منوی سمت چپ، گزینه “IP” را انتخاب کنید.
۲. سپس “DNS” را انتخاب کنید.
در این بخش پنجره‌ای باز می‌شود که می‌توانید تنظیمات DNS Server خود را انجام دهید.
۳. تنظیم سرورهای DNS اصلی
در این قسمت، باید آدرس‌های سرورهای DNS را که می‌خواهید روتر از آن‌ها استفاده کند، وارد کنید. سرورهای DNS مختلفی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. برای مثال:
– Google DNS: `8.8.8.8` و `۸.۸.۴.۴`
– Cloudflare DNS: `1.1.1.1` و `۱.۰.۰.۱`
– OpenDNS: `208.67.222.222` و `۲۰۸.۶۷.۲۲۰.۲۲۰`
برای وارد کردن این آدرس‌ها مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. در قسمت “Servers” آدرس‌های DNS مورد نظر را وارد کنید (مثلاً `۸.۸.۸.۸` و `۸.۸.۴.۴`).
۲. گزینه “Allow Remote Requests” را فعال کنید. این گزینه باعث می‌شود که روتر به عنوان یک DNS Cache برای شبکه شما عمل کند.
۳. بر روی دکمه “Apply” و سپس “OK” کلیک کنید.
۴. فعال‌سازی DNS Cache
پس از وارد کردن سرورهای DNS، به شما این امکان داده می‌شود که از قابلیت DNS Cache استفاده کنید. این قابلیت به Mikrotik اجازه می‌دهد تا نتایج درخواست‌های DNS را ذخیره کند و در آینده با سرعت بیشتری به آن‌ها پاسخ دهد. برای پیکربندی بیشتر DNS Cache، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. بر روی تب “Cache” کلیک کنید.
۲. در این قسمت می‌توانید درخواست‌های ذخیره‌شده و اطلاعات Cache را مشاهده کنید.
۳. برای پاک‌سازی Cache در هر زمانی، می‌توانید از دکمه “Flush Cache” استفاده کنید.
۵. افزودن رکوردهای DNS Static
گاهی اوقات لازم است که آدرس‌های IP داخلی شبکه خود را به نام‌های دامنه خاصی اختصاص دهید. به‌عنوان مثال، اگر سرور داخلی دارید که می‌خواهید با نام `server.local` به آن دسترسی داشته باشید، می‌توانید رکورد DNS static ایجاد کنید:
۱. به قسمت “Static” بروید.
۲. بر روی دکمه “Add” کلیک کنید.
۳. نام دامنه مورد نظر (مثلاً `server.local`) را در قسمت “Name” وارد کنید.
۴. آدرس IP سرور داخلی (مثلاً `۱۹۲.۱۶۸.۱.۱۰۰`) را در قسمت “Address” وارد کنید.
۵. بر روی “Apply” و سپس “OK” کلیک کنید.
این کار باعث می‌شود که کاربران شبکه بتوانند با وارد کردن `server.local` به سرور داخلی شما دسترسی پیدا کنند، بدون اینکه نیاز به دانستن آدرس IP دقیق آن داشته باشند.
پیکربندی DNS از طریق خط فرمان (CLI)
اگر به کار با خط فرمان در Mikrotik علاقه‌مند هستید، می‌توانید از طریق CLI نیز سرور DNS خود را پیکربندی کنید. برای انجام این کار، دستورات زیر را وارد کنید:
۱. افزودن سرورهای DNS:
/ip dns set servers=8.8.8.8,8.8.4.4 allow-remote-requests=yes
۲. مشاهده وضعیت DNS Cache:
/ip dns cache print
۳. افزودن رکوردهای استاتیک DNS:
/ip dns static add name=server.local address=192.168.1.100
بررسی و تست تنظیمات DNS
برای اطمینان از اینکه تنظیمات DNS به درستی اعمال شده‌اند، می‌توانید از کامپیوتر یا دستگاهی که به روتر Mikrotik متصل است، تست بگیرید. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. از دستور `ping` استفاده کنید:
برای مثال، اگر رکورد استاتیک DNS به نام `server.local` تنظیم کرده‌اید، می‌توانید در ترمینال یا Command Prompt سیستم خود دستور زیر را وارد کنید:
ping server.local
اگر پاسخ دریافت کردید، یعنی تنظیمات به‌درستی اعمال شده است.
۲. تست DNS Lookup:
با استفاده از ابزار `nslookup` یا `dig` نیز می‌توانید بررسی کنید که آیا روتر Mikrotik به‌عنوان DNS Server عمل می‌کند یا خیر. برای این کار دستور زیر را در ترمینال وارد کنید:
nslookup google.com
بهینه‌سازی و مدیریت سرور DNS Mikrotik
۱. تنظیم مدت‌زمان ذخیره شدن Cache: می‌توانید مدت‌زمانی که نتایج DNS در حافظه Cache باقی می‌مانند را تغییر دهید. برای این کار از قسمت “Cache Size” در تنظیمات DNS استفاده کنید.
۲. پیکربندی سرورهای DNS اضافه‌تر: اگر سرورهای DNS دیگری نیز دارید که می‌خواهید استفاده کنید، آن‌ها را به لیست اضافه کنید تا اگر سرور اول از دسترس خارج شد، سرور دوم بتواند درخواست‌ها را پاسخ دهد.
۳. بررسی درخواست‌های DNS مشکوک: یکی از امکانات مهم DNS Cache این است که می‌توانید فعالیت‌های DNS را مشاهده کنید و اگر متوجه درخواست‌های مشکوک شدید، اقدامات امنیتی مناسب را انجام دهید.
نتیجه‌گیری
پیکربندی سرور DNS در Mikrotik یکی از ساده‌ترین و در عین حال کارآمدترین راه‌ها برای بهبود کارایی شبکه و مدیریت بهتر منابع است. با تنظیم صحیح DNS، می‌توانید سرعت و کیفیت دسترسی به سایت‌ها و سرویس‌های داخلی و خارجی را افزایش دهید. همچنین، استفاده از DNS Cache باعث می‌شود تا بار کمتری روی پهنای باند شبکه شما قرار بگیرد.
در نهایت، اگر به دنبال بهینه‌سازی و مدیریت بهتر شبکه خود هستید، پیکربندی DNS سرور در Mikrotik می‌تواند یکی از اولین و مهم‌ترین گام‌ها باشد. امیدواریم این آموزش به شما کمک کند تا به‌راحتی بتوانید سرور DNS خود را پیکربندی کرده و از امکانات آن بهره‌مند شوید.
> اگر این مقاله برای شما مفید بود، سایر آموزش‌های ما درباره Mikrotik را نیز مطالعه کنید تا بتوانید شبکه خود را به‌طور کامل مدیریت کنید.
