۰
(۰)

در دنیای لینوکس وجود ابزاری قدرتمند که بتواند سریع و بدون نیاز به باز کردن فایل های لینوکسی در ویرایشگر آن را مدیریت کند بسیار ضروری می باشد، sed می‌تواند با استفاده از الگوهای جستجو، جایگزینی و دستورات متنوع، به صورت خودکار تغییرات گسترده‌ای روی فایل‌ها اعمال کند. این ویژگی‌ها sed را به ابزاری بی‌نظیر برای ویرایش فایل‌های متنی حجیم و خودکارسازی فرآیندهای تکراری تبدیل کرده است.

این مقاله به طور جامع به معرفی دستورات اصلی و کاربردی sed پرداخته، و نحوه استفاده از سوئیچ‌ها، الگوها و عملیات پیشرفته مانند جایگزینی، گروه‌بندی و حذف خطوط را بررسی می‌کند. با مطالعه این راهنما، می‌توانید به خوبی از قابلیت‌های sed برای ویرایش متون در محیط‌های لینوکسی استفاده کنید.

تعریف sed:

مخفف Stream Editor (ویرایشگر جریانی) که به راحتی می تواند تعداد زیادی از کلمات را با استفاده از الگوها و دستوارت پیشرفته تغییر دهد.

دستور sed به طور پیش فرض اولین الگویی که با آن تطابق دارد را پیدا کرد و آن را تغییر می دهد و به خط بعدی می رود .

سینتکس دستور sed:

sed Options ‘Script‘ File-name

options: پارامترهای مختلفی هستند که می‌توانند خروجی یا رفتار sed را تغییر دهند.

‘pattern‘: الگویی که قرار است روی خطوط اعمال شود.

File-name: فایلی است که می‌خواهیم پردازش کنیم.

عملیات‌های پایه در sed

سوئیچ p:

برای چاپ خطوطی که با pattern مطابقت داشته باشند.

سوئیچ n-: 

عدم نمایش خطوط به جزء خطوطی که با  pattern مطابقت دارد.

sed -n '/pattern/p' file.txt

مثال: عدم نمایش تمام خطوط به جزء خطوط شماره ۱ تا ۴..

sed -n '1,4p' file.txt

سوئیچ e-:

امکان اجرای چندین دستور متوالی.

sed -n -e '1,4p' -e '31,34p' file.txt

دستور بالا، خطوط ۱ تا ۴ و ۳۱ تا ۳۴ از فایل متنی را به شما نشان می دهد.

سوئیچ s-: 

 برای جایگزینی یک متن با متن دیگر

sed 's/old_text/new_text/' file.txt

این دستور old_text را با new_text در هر خط جایگزین می‌کند.

سوئیچ d: 

خطوطی را که با pattern مطابقت دارند، حذف می‌کند.

sed '/pattern/d' file.txt

سوئیچ i-: 

به طور پیش‌فرض، sed فقط نتیجه را در خروجی چاپ می‌کند. برای ذخیره تغییرات از سوئیچ i- استفاده می‌کنیم.

sed -i 's/old_text/new_text/g' file.txt

سوئیچ i:

برای درج متن قبل از خطی که با الگوی داده شده مطابقت دارد

sed '/pattern/i\This is a new line' file.txt

سوئیچ a: 

برای درج متن بعد از خطی که با الگوی داده شده مطابقت دارد

sed '/pattern/a\This is a new line' file.txt

مثال: فرض کنید یک فایل به نام file.txt با محتوای زیر داریم:

apple

banana

cherry

date

دو دستور زیر را وارد میکنیم:

sed '/banana/i\This is a new line' file.txt

sed '/banana/a\This is a new line' file.txt

خروجی: 

apple

This is a new line

banana

This is a new line

cherry

date

جهت اضافه کردن خط جدید به خط بعد از خط موردنظر (مثلاً خط دوم) می توانید از دستور زیر استفاده کنید:

sed '2a\This is a new line' file.txt

اگر می خواهید این خط را به خط قبل از خط موردنظر اضافه کنید، باید آپشن a را با i جایگزین کنید:

sed '2i\This is a new line' file.txt

اگر می خواهید چند خط را به خط بعد از خط دوم اضافه کنید، باید این خطوط را به صورت زیر تعریف کنید:

sed '2a\This is line 1\nThis is line 2' file.txt

برای اضافه کردن خط جدید به انتهای فایل هم می توانید از علامت $ استفاده کنید:

sed '$a\This is the last line' file.txt

استفاده از متاکاراکترها در sed:

^ : فقط خطوطی را که با pattern شروع میشود نمایش میدهد.

sed -n '/^pattern/p' file.txt

$ : فقط خطوطی را که با pattern تمام می شوند نمایش میدهد.

sed -n '/pattern$/p' file.txt

*.pattern*. : هر خطی که در آن pattern به کار رفته باشد نمایش میدهد.

sed -n '/.*pattern.*/p' file.txt

سوئیچ g-:

مخفف global می باشد، به طور پیش‌فرض، sed فقط اولین مورد را در هر خط جایگزین می‌کند. سوئیچ g- می‌توانید همه موارد را جایگزین کند.

sed 's/old_text/new_text/g' file.txt

جایگزینی پیشرفته و استفاده از گروه‌ها

استفاده از گروه‌ها در sed

    1. گروه بندی با پرانتز:
      • در sed، می‌توانید با استفاده از پرانتزهای \(…\) قسمت‌های خاصی از متن را گروه‌بندی کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا آن‌ها را بعداً در متن جایگزین استفاده کنید.
      • / به عنوان تقسیم‌کننده برای تعیین قسمت‌های مختلف دستور جایگزینی است.
      • \ برای فرار دادن کاراکترهای خاص و گروه‌بندی استفاده می‌شود.

مثال: فرض کنید شماره تلفنی به این شکل دارید: ۱۲۳-۴۵۶-۷۸۹۰ و می‌خواهید این شماره را به شکل (۱۲۳) ۴۵۶-۷۸۹۰ تغییر دهید.

echo "123-456-7890" | sed 's/\([0-9]\{3\}\)-\([0-9]\{3\}\)-\([0-9]\{4\}\)/(\1) \2-\3/'

توضیح اجزای دستور

    • s/…/…/: این بخش برای جایگزینی است.
    • \([۰-۹]\{۳\}\): این نشان‌دهنده گروه اول است. این قسمت به معنی “سه عدد” است.
    • –: این کاراکتر دقیقا یک خط تیره را جستجو می‌کند.
    • \([۰-۹]\{۳\}\): این قسمت دومین گروه را مشخص می‌کند (سه عدد بعد از خط تیره).
    • \([۰-۹]\{۴\}\): این قسمت سومین گروه را مشخص می‌کند (چهار عدد بعد از خط تیره دوم).

مقادیر جایگزینی

    • ۱\: به معنی مقدار گروه اول (یعنی ۱۲۳).
    • ۲\: به معنی مقدار گروه دوم (یعنی ۴۵۶).
    • ۳\: به معنی مقدار گروه سوم (یعنی ۷۸۹۰).

خروجی

    • نتیجه این دستور می‌شود: (۱۲۳) ۴۵۶-۷۸۹۰.

سوئیچ ^$: 

برای حذف خطوط خالی از یک فایل، ^$ یعنی خطی که هیچ چیزی بین شروع و پایان آن نیست.

sed '/^$/d' file.txt

حذف فاصله‌ها و تب‌های اضافی در انتهای خطوط

این دستور فاصله‌های اضافی را از انتهای خطوط حذف می‌کند:

sed 's/[ \t]*$//' file.txt

توضیحات اجزای دستور

      1. ‘/…/…/’s:
        این بخش به معنی جایگزینی است. به sed می‌گوید که چیزی را جستجو کند و آن را با چیزی دیگر جایگزین کند.
      2. [t\ ]:
        • [ ]: این نشانه به معنی یک مجموعه از کاراکترها است. یعنی می‌توانید یکی از کاراکترهای داخل براکت [ ] را مطابقت دهید.
        • (فاصله): اینجا به فاصله‌های معمولی اشاره دارد.
        • t\: این به معنی تب است. در بسیاری از زبان‌ها و ابزارها به عنوان کاراکتر فاصله عمودی شناخته می‌شود.
        • *: هرچی.
        • بنابراین *[ \t] به معنی هر تعداد فاصله یا تب است (از جمله هیچ‌کدام).
      3. $:
        • این نشانه به معنی پایان خط است.
        •  $*[t\ ] برای اینکه بررسی کنیم که آیا مجموعه کاراکترهای *[t\ ] در انتهای خط وجود دارد یا خیر.
      4. //:
        • بخش دوم دستور s، که بعد از / دوم قرار دارد، خالی است. یعنی می‌خواهیم کاراکترهایی را که جستجو کردیم (فاصله‌ها و تب‌ها) با هیچ‌چیز جایگزین کنیم، یعنی آن‌ها را حذف کنیم.

جابجایی کلمات در خط

با استفاده از گروه‌بندی، می‌توانیم جای دو کلمه را در خط تغییر دهیم:

'/echo "hello world" | sed 's/\(hello\) \(world\)/\2 \1

توضیحات اجزای دستور:

      1. echo:
      • برای چاپ متن و ارسال آن متن به عنوان ورودی دستور sed.
      1. /…/…/s:
        • این بخش به معنی جایگزینی است. با این دستور به sed می‌گوییم که یک الگو را جستجو کند و آن را با یک الگوی دیگر جایگزین کند.
      2. \(…\):
        • این پرانتزها برای گروه‌بندی استفاده می‌شوند. به sed می‌گویند که قسمت‌های داخل پرانتز را به عنوان گروه‌های جداگانه ذخیره کند.
        • در اینجا، \(hello\) گروه اول و \(world\) گروه دوم است.
      3. الگوی جستجو:
        • ۱\: به معنی مقدار گروه اول، یعنی hello.
        • ۲\: به معنی مقدار گروه دوم، یعنی world.
      4. محتوای الگو:
        • در این دستور، \(hello\) \(world\) به دنبال این می‌گردد که آیا می‌تواند hello و world را در یک خط پیدا کند و آن‌ها را به ترتیب مشخص شده در دستور جایگزینی استفاده کند.
      5. جایگزینی:
      6. \۲ \۱: در اینجا، ما گروه دوم (world) را در ابتدا و سپس گروه اول (hello) را بعد از آن قرار می‌دهیم. بنابراین hello world به world hello تغییر می‌یابد.
ورودی: hello world
خروجی: world hello

نتیجه گیری:

دستور sed ابزاری قدرتمند و کارآمد برای ویرایش و پردازش متون در لینوکس و دیگر سیستم‌های یونیکسی است که امکانات گسترده‌ای برای کار با فایل‌های متنی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. با یادگیری و استفاده از دستورات مختلف sed مانند جایگزینی، حذف، گروه‌بندی و درج متن، کاربران می‌توانند ویرایش‌های پیچیده و پرحجم را تنها با چند خط دستور انجام دهند و زمان خود را در کار با داده‌های متنی بهینه کنند.

چقدر این مطلب مفید بود؟

روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

میانگین امتیاز ۰ / ۵. تعداد آرا: ۰

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

پیشنهاد میکنیم این مقالات را هم بخوانید
گوگل وب مستر تولز Google Search Console ابزاری ضروری برای مدیریت و بهینه‌سازی وب‌سایت
eBPF eBPF ابزاری قدرتمند برای تغییر و بهبود رفتار کرنل لینوکس
سرور ابری در مقابل سرور های Colocation: بهترین گزینه ذخیره سازی داده برای کسب و کار کدام است ؟
ایمنی بیشتر برای داده های شما در سرور ابری