محل فایل های حذف شده در لینوکس
در سیستم عامل لینوکس، هنگامی که یک فایل حذف می‌شود، آن فایل واقعاً از فضای ذخیره سازی حذف نمی‌شود، بلکه اطلاعات مربوط به محل قرارگیری فایل در سیستم فایل از فهرست دایرکتوری حذف می‌شود. بنابراین، فضای اشغال شده توسط فایل در ذخیره سازی همچنان وجود دارد، اما دیگر راهی برای دسترسی به آن از طریق سیستم فایل وجود ندارد.
فایل‌های حذف شده در لینوکس به یک منطقه ویژه‌ای به نام “حوضچه فایل” (file pool) یا “فضای فایل” (file space) منتقل می‌شوند. این منطقه بخشی از فضای ذخیره سازی است که برای ذخیره موقت فایل‌های حذف شده استفاده می‌شود.
هنگامی که کاربر یک فایل را حذف می‌کند، مسیر فایل (path) از فهرست دایرکتوری حذف می‌شود، اما داده‌های فایل همچنان در حوضچه فایل باقی می‌مانند. این امر به کاربر امکان می‌دهد در صورت تمایل، فایل‌های حذف شده را از طریق ابزارهای بازیابی فایل در لینوکس، مانند extundelete یا فایل های core در بازیابی فایل های حذف شده، بازیابی کند.
با گذشت زمان و پر شدن حوضچه فایل با داده‌های جدید، فضای اشغال شده توسط فایل‌های حذف شده قدیمی‌تر ممکن است بازنویسی شود. بنابراین، هرچه زودتر تلاش برای بازیابی فایل‌های حذف شده صورت گیرد، احتمال موفقیت بیشتر خواهد بود.
لازم به ذکر است که این فرآیند برای سیستم‌های فایل استاندارد لینوکس مانند ext4، ext3، ext2، ReiserFS، XFS و همچنین سیستم‌های فایل دیگر مانند NTFS در ویندوز صادق است. با این حال، برخی سیستم‌های فایل مانند btrfs و ZFS ممکن است رویکردهای متفاوتی برای مدیریت فایل‌های حذف شده داشته باشند.
نحوه بازیابی فایل های حذف شده در لینوکس
برای بازیابی فایل های حذف شده در لینوکس، می توانید از ابزارهای مختلفی استفاده کنید. این ابزارها به شما کمک می کنند تا فایل های حذف شده را از روی دیسک سخت پیدا و بازیابی کنید. برخی از ابزارهای پرکاربرد عبارتند از:
- photorec: این ابزار می تواند انواع مختلفی از فایل ها را از روی دیسک سخت پیدا و بازیابی کند. آن فایل ها را بر اساس نوع آنها دسته بندی می کند.
- extundelete: این ابزار فایل های حذف شده از روی فایل سیستم ext3 و ext4 را بازیابی می کند.
- testdisk: این ابزار قدرتمند می تواند پارتیشن های آسیب دیده را ترمیم کند و فایل های حذف شده را بازیابی کند.
- foremost: این ابزار فایل های حذف شده را بر اساس ساختار فایل پیدا می کند و آنها را بازیابی می کند.
برای استفاده از این ابزارها، ابتدا باید آنها را از مخزن نرم افزار لینوکس نصب کنید. سپس می توانید آنها را اجرا کنید و دستورالعمل های مربوطه را دنبال کنید. توجه داشته باشید که هرچه سریعتر فایل های حذف شده را بازیابی کنید، شانس موفقیت بیشتر خواهد بود.
نتیجه گیری :
بازیابی فایل های حذف شده در لینوکس یک فرایند امکان پذیر است، اما میزان موفقیت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. نکات کلیدی در این زمینه عبارتند از:
- سرعت عمل: هرچه سریعتر پس از حذف فایل، اقدام به بازیابی کنید، شانس موفقیت بیشتر خواهد بود. زیرا داده های فایل حذف شده هنوز روی دیسک سخت وجود دارند و توسط داده های جدید رونویسی نشده اند.
- نوع فایل سیستم: فایل سیستم های مختلف مانند ext3، ext4، NTFS و غیره، رفتار متفاوتی در برابر حذف فایل ها دارند. برخی از ابزارهای بازیابی برای فایل سیستم های خاصی بهینه شده اند.
- ابزار بازیابی: انتخاب ابزار مناسب با توجه به نوع فایل سیستم و نوع فایل های حذف شده، تأثیر زیادی بر موفقیت فرایند بازیابی دارد.
- آسیب دیدگی دیسک سخت: اگر دیسک سخت آسیب دیده باشد، فرایند بازیابی دشوارتر خواهد بود.
- اندازه فایل های حذف شده: بازیابی فایل های بزرگ سخت تر از فایل های کوچک است.
در کل، با رعایت نکات فوق و استفاده از ابزارهای مناسب، شانس بازیابی موفق فایل های حذف شده در لینوکس افزایش می یابد. اما همیشه باید به یاد داشته باشید که هیچ تضمینی برای بازیابی ۱۰۰% داده ها وجود ندارد.
