مقدمه:
امروزه تمام متخصصین شبکه تا حدی با میکروتیک آشنایی دارند. این کمپانی از ابتدای تاسیس تاکنون تلاش بسیاری در زمینه ارتقا دانش و تکنولوژی انجام داده و اکنون به یکی از غول های دنیای شبکه و IT تبدیل شده است. هدف از نگارش این مقاله ایجاد یک ذهنیت کلی برای افراد ناآشنا با میکروتیک می باشد. در این مقاله قصد داریم هر آنچه در مورد Mikrotik لازم است بدانید را به شما ارائه دهیم.
میکروتیک یک شرکت در کشور لاتویا است که در سال ۱۹۹۶ برای توسعه روترها و سیستم های بیسیم ISP تأسیس شد. مهمترین محصول این شرکت سیستم عامل میکروتیک است. سیستم عامل میکروتیک روتری است که با استفاده از هسته لینوکس ساخته شده و علاوه بر قابلیت نصب بر روی رایانه های خانگی، به صورت بسته نرم‌افزاری-سخت‌افزاری نیز به دست مصرف کنندگان رسیده است.
در واقع هدف از ایجاد این سیستم عامل، رقابت با سیستم عامل معروف IOS سیسکو بود که بر روی PC ها نصب میشود و ارائه امکانات بی نظیری از جمله روتینگ، فایروال، VPN، مانیتورینگ، Qos ،Hotspot ،Load Balancing و سرویس های کار آمد دیگری که در مدیریت شبکه ها کمک شایانی به ادمین ها میکنند را میسر میسازد. یکی از عوامل پیشرفت این سیستم عامل پایداری آن در ارائه سرویس ها در شبکه های کوچک، متوسط و بزرگ است که تمام کاربران خود را تحت تاثیر قرار میداد.
جالب است بدانید:
در سال ۲۰۰۲ میکروتیک به این نتیجه رسید که برای پایداری بالاتر در سخت افزار معمولی PC باید وارد تولید سخت افزار های جدیدی برای سیستم عامل خود شود. این موضوع نشان دهنده این بود که میکروتیک دیگر به دلایلی به همه PC ها اعتماد ندارد. زیرا PC ها تنوع زیادی داشتند و برای محیط های حرفه ای شبکه ساخته نشده بودند. از طرفی مشتریان نمیتوانستند یک PC بزرگ و غیر پایدار را در شبکه های بزرگ استفاده کنند. ناگزیر میکروتیک تصمیم به تولید محصولات سخت افزاری با نام Routerboard کرد.
ویژگی‌های مهم دستگاه میکروتیک چیست؟
امروزه استفاده از این دستگاه‌ها در شبکه به شدت بالا رفته، دلیل رشد این شرکت موارد زیر است:
- مهمترین ویژگی این دستگاه از نظر ما پایداری آن است
- سرعت بالا در بوت
- عملکرد خودکار بدون نیاز به login هرنوع سرویسی
- سرعت نصب بالا
- سرعت کانفیگ بالا به دلیل گرافیکی بودن سیستم عامل
- تنظیمات آن را می‌توان Import و Export کرد
- به صرفه بودن آن نسبت به نمونه های مشابه سخت افزاری است
در چه مواردی از MikroTik استفاده میشود؟
- Routing
- Firewall
- Quality of Service
- Load Balancing
- DHCP Server
- NAT (Network Address Translate)
- Proxy Server
- Wireless
- VPN (Virtual Private Network)
- MPLS
- Radius , User Management
- و صدها مورد دیگر …
RouterOS روتر او اس چیست؟
محصول اصلی میکروتیک سیستم عامل مبتنی بر لینوکس است که به عنوان RouterOS شناخته میشود. با نصب بر روی سخت‌افزار اختصاصی همان شرکت RouterBoard یا بر روی رایانه‌های استاندارد، سخت‌افزار را به یک مسیریاب شبکه تبدیل می‌کند و بسیاری از ویژگی‌های اضافه مختلف را به اجرا درمی‌آورد؛ مانند دیواره آتش، خدمات دهنده و سرویس گیرنده شبکه خصوصی مجازی، شکل دهنده و ارتقا دهنده کیفیت خدمات پهنای باند، نقطه دسترسی و دیگر ویژگی‌ها را در شبکه‌های بی سیم بازی می‌کند.
به منظور ارتقای سطح عملکرد این سیستم عامل باید مجوز (لایسنس) هر ویژگی را دریافت کرد. برنامه کاربردی این شرکت برای سیستم عامل مایکروسافت ویندوز Winbox نام دارد؛ که یک رابط گرافیکی کاربر برای پیکربندی مسیریاب و نظارت بر کارکرد آن فراهم می‌کند. برای نصب روتر او اس می توانید بروی لینک دانلود سیستم عامل میکروتیک کلیک نمایید.
برخی از ویژگی‌های این سیستم عامل عبارتند از:
- مسیریابی (Routing): میکروتیک می‌تواند یک مسیریاب قوی در شبکه باشد. این مسیریاب با سرعت بالای Boot و عملکردی خودکار، نیازی به طی کردن مراحل ورود یا استارت ندارد.
- میکروتیک می‌تواند به عنوان یک دیواره آتش در شبکه مورد استفاده قرار بگیرد. این فایروال می‌تواند در یک قسمت لایه‌ی دوم مدل OSI و در قسمت دیگر هم لایه‌های سوم تا هفتم مدل OSI را مدیریت نماید.
- مدیریت پهنای باند (Bandwidth Management): میکروتیک شامل الگوریتم‌های کنترل پهنای باند قدرتمند و متنوعی است.
- میکروتیک علاوه بر ایجاد پروتکل برای سایر دستگاه‌ها، دو پروتکل Nstreme و Nv2 را مختص دستگاه‌های میکروتیک ایجاد کرده است. این پروتکل‌ها در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پیاده سازی سرویس‌هایی مانند Hotspot، VPN Server، DHCP Server در میکروتیک، قابل اجرا و استفاده هستند.
محصولات سخت افزاری میکروتیک
از نظر سخت‌افزاری میکروتیک شامل ۳ دسته مختلف بوده و سیستم‌عامل تمامی آن‌ها RouterOS است. این سخت‌افزارها عبارتند از:
- روترهای اترنت (Ethernet)
- روترهای وایرلس
- سوئیچ ها
RouterBoard روتر بورد چیست؟
از آنجا که سیستم عامل میکروتیک از منابع سیستمی مانند CPU ،RAM به صورت بهینه و بسیار کم استفاده می کند، برای کاهش هزینه تمام شده‌ی تجهیزات برای یوزرها شروع به تولید Board های سخت افزاری ارزان قیمت نمود. این کمپانی در ابتدا بردهایی مناسب برای یوزرهای سطح متوسط را تولید کرد. در حال حاضر این شرکت برای پاسخ گویی به نیاز کاربران در سطوح مختلف، محصولات سخت افزاری خود را برای کاربران سطح پایین که در منازل استفاده می کنند و همچنین محصولاتی که برای ISP ها کاربرد دارد را تولید کرده است.
هیچ کدام از سخت‌افزارهای میکروتیک دکمه‌ی روشن و خاموش نداشته و به محض اتصال برق روشن می‌شوند. در صورت Shutdown شدن این سخت‌افزارها، برای روشن کردن مجدد باید آن‌ها را یک بار از برق جدا کرده و دوباره وصل کنید.
در صورت مجهز بودن روتربرد (RouterBoard) به کارت وایرلس، هیچ‌گاه بدون اتصال آنتن مناسب اقدام به روشن کردن آن نکنید. زیرا در این حالت احتمال خطر برای کارت وایرلس وجود خواهد داشت. با این حال لازم به ذکر است که در کانفیگ پیش‌فرض میکروتیک‌ها ، کارت وایرلس در حالت غیرفعال قرار دارد.
License لایسنس میکروتیک چیست؟
میکروتیک برای کاهش هزینه‌ها از مجوزهای مختلفی در بکارگیری دستگاه‌ها استفاده کرده‌است؛ آنچه امروز قابل ارائه است مجوزهای سطح سه، چهار، پنج و شش است. هرگاه شما دستگاه میکروتیک را خریداری می‌کنید بر روی آن دستگاه شما مجوز استفاده با یکی از سطوح سه، چهار، پنج یا شش را دارید. هر مجوز امکان مدیریت کاربران بیشتری را در شبکه به شما می‌دهد. بالاترین سطح مجوز که سطح شش است به شما امکان مدیریت در تمامی امکانات و کاربران را بصورت نامحدود می‌دهد.
اکنون به معرفی برخی از نکات مهم در مورد لایسنس‌ها می‌پردازیم:
- مجوزها (Licenses) مادام‌العمر بوده و بدون هیچ محدودیتی RouterOS قابل به‌روزرسانی هستند.
- این مجوزها هیچ محدودیتی در تعداد پورت‌ها ندارند.
- امکان ارتقای از یک مجوز به مجوز سطح بالاتر وجود ندارد.
- مجوزها وابسته به هارد دیسک بوده و بر روی هارد دیسک دیگری قابل اجرا نیستند.
- امکان انتقال هارددیسک بین روترها وجود دارد و از این لحاظ هیچ مشکلی برای مجوز به وجود نخواهد آمد.
- در صورت خرابی هارد دیسک بهتر است یک مجوز جدید خریداری شود.
- تمامی مجوزهای میکروتیک به مدت ۱۵ الی ۳۰ روز از طریق email پشتیبانی می‌شوند.
- برای درج مجوز License در قسمت Board روتر می‌توانید مجوز را در ترمینال الصاق (Paste) کرده و یا از طریق Winbox آن را Import کنید.
- میکروتیک دارای ۷ مجوز مختلف از سطح صفر تا ۶ است. مجوز License سطح صفر یک نسخه آزمایشی بوده و بیشتر از ۲۴ ساعت کار نخواهد کرد.
- در حال حاضر License سطح ۲ ارائه نمی‌شود.
- License سطح ۳ مختص روترهای وایرلس بوده و برای نسخه رایانه‌های شخصی X86 ارائه نمی‌شود.
WinBox وین باکس چیست؟
برنامه‌ای که شرکت میکروتیک برای سیستم‌عامل مایکروسافت ویندوز (Microsoft Windows) تعیین کرده است، Winbox نام دارد. این برنامه یک رابط گرافیکی کاربر است که برای پیکربندی مسیریاب و نظارت بر کارکرد آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این برنامه به راحتی می‌توانید سخت افزار روتر خود را مدیریت و نظارت کنید.
در کنار برنامه‌ی Winbox، سیستم‌عامل مایکروسافت ویندوز امکان دسترسی از طریق Telnet، FTP، SSH را فراهم می‌کند. همچنین رابط کاربری این سیستم‌عامل جهت دسترسی مستقیم از طریق برنامه‌های کاربردی نیز در دسترس کاربران قرار گرفته است. جهت کار با این برنامه بروی لینک دانلود وین باکس کلیک نمایید.
دوره های آموزشی میکروتیک
برای مطالعه توضیحات بیشتر درباره دوره های آموزشی میکروتیک به مقاله “دوره های آموزشی میکروتیک” مراجعه کنید:
- MTCNA – MikroTik Certified Network Associate
- MTCRE – MikroTik Certified Routing Engineer
- MTCWE – MikroTik Certified Wireless Engineer
- MTCTCE – MikroTik Certified Traffic Control Engineer
- MTCUME – MikroTik Certified User Management Engineer
- MTCINE – MikroTik Certified Inter-networking Engineer
- MTCIPv6E – MikroTik Certified IPv6 Engineer
نتیجه‌گیری:
میکروتیک با ارائه سیستم‌عامل RouterOS و تولید سخت‌افزارهای اختصاصی، توانسته است راهکارهای جامع و مقرون به صرفه‌ای برای مدیریت شبکه‌ها در اندازه‌های مختلف ارائه دهد، امیدواریم از این مقاله آموزشی زویپ سرور استفاده لازم را برده باشید، در صورتیکه نیازمند یک روتر میکروتیک باشید، می توانید از طریق صفحه سرور مجازی میکروتیک اقدام به سفارش سرورهای میکروتیک لایسنس شده نمایید.
