سرورهای HPE (Hewlett Packard Enterprise) به دلیل عملکرد بالا، پایداری و انعطاف‌پذیری در پیکربندی، گزینه‌ای محبوب برای سازمان‌ها، دیتاسنترها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ هستند. یکی از اجزای حیاتی این سرورها، دیسک‌های ذخیره‌سازی هستند که نقش اصلی را در مدیریت و حفظ داده‌ها ایفا می‌کنند. این مقاله شما را با انواع دیسک در سرورهای HPE آشنا می‌کند تا بتوانید انتخابی آگاهانه و بهینه برای نیازهای سازمانی خود داشته باشید.
اهمیت دیسک در سرورهای HPE و پیش‌نیازها
دیسک‌ها به‌عنوان قلب ذخیره‌سازی سرورها عمل می‌کنند و رید کنترلرها مغز متفکر مدیریت این داده‌ها هستند. انتخاب درست دیسک (HDD یا SSD) و رید کنترلر مناسب، تأثیر مستقیمی بر پرفورمنس، امنیت داده‌ها و ظرفیت ذخیره‌سازی دارد. اگر تازه‌کار هستید یا می‌خواهید دانش خود را در حوزه IT ارتقا دهید، این راهنما شما را با جزئیات لازم برای راه‌اندازی سروری قدرتمند و پایدار آشنا می‌کند.
پیش‌نیازها
برای بهره‌برداری کامل از این مقاله، آشنایی با موارد زیر ضروری است:
- مدل‌های سرور HPE: از جمله DL380 Gen8، Gen9، Gen10، و Gen11.
- مفاهیم پایه ذخیره‌سازی: تفاوت بین HDD و SSD، اصول ریدبندی، و انواع درگاه‌های ذخیره‌سازی (SATA، SAS، NVMe).
- نیازهای سازمانی: نوع بار کاری (مثل مجازی‌سازی، VDI، یا دیتابیس) و سطح پرفورمنس مورد نیاز.
- مشخصات سرور: بررسی مستندات رسمی HPE برای اطمینان از سازگاری دیسک‌ها و رید کنترلرها با مدل سرور.
پیش از خرید، با متخصصان یا شرکت‌های معتبر مشورت کنید تا از انتخاب قطعات مناسب و سازگار اطمینان حاصل کنید.
سرورهای محبوب HPE در ایران
سرورهای HPE به دلیل وجود واردکنندگان متعدد، دسترسی آسان به قطعات یدکی، و انعطاف‌پذیری در پیکربندی، در بازار ایران جایگاه ویژه‌ای دارند. مدل‌های زیر از پرطرفدارترین‌ها هستند:
- DL380 Gen8: محبوب‌ترین مدل استوک، با قابلیت پشتیبانی از حداکثر ۲۴ دیسک درایو، دو CPU، و رم‌های متعدد. این مدل برای شرکت‌های کوچک، تست‌های اولیه، و حتی سازمان‌های بزرگ با بودجه محدود مناسب است.
- DL360 Gen8: سروری با طراحی جمع‌وجور (۲ یونیت)، ایده‌آل برای کلوکیشن (اجاره فضا در دیتاسنتر) و سرویس‌هایی مثل VoIP یا VPN که نیازی به پردازش سنگین ندارند.
- DL380 Gen9/Gen10/Gen10 Plus: این مدل‌ها برای خرید نو توسط سازمان‌ها انتخاب می‌شوند، به‌ویژه برای کاربردهای مجازی‌سازی و بارهای کاری سنگین.
- مدل‌های جدیدتر مثل DL380 Gen11 یا برندهای دیگر (مثل Dell EMC) به دلیل محدودیت‌های تحریمی کمتر در دسترس هستند.
انواع دیسک‌ها و خصوصیات
دیسک‌های مورد استفاده در سرورهای HPE به دو دسته اصلی HDD (هارددیسک مکانیکی) و SSD (حافظه حالت جامد) تقسیم می‌شوند، که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
HDD (هارددیسک مکانیکی)
- مشخصات فیزیکی: در دو سایز ۲.۵ اینچی (SFF – Small Form Factor) و ۳.۵ اینچی (LFF – Large Form Factor) موجود است.
- سرعت چرخش (RPM): ۷,۲۰۰ دور در دقیقه برای مدل‌های ۳.۵ اینچی، و ۱۰,۰۰۰ یا ۱۵,۰۰۰ دور در دقیقه برای مدل‌های ۲.۵ اینچی.
- ظرفیت: از ۳۰۰ گیگابایت تا ۲۰ ترابایت (مثل Seagate Exos 20TB).
- درگاه: SATA (۶ گیگابیت بر ثانیه) یا SAS (۱۲ گیگابیت بر ثانیه).
- کاربرد: مناسب برای ذخیره‌سازی با حجم بالا (مثل NAS یا بکاپ) و بارهای کاری با پرفورمنس متوسط (مثل فایل‌سرورها).
- مزایا: هزینه کمتر به ازای هر گیگابایت و ظرفیت بالای ذخیره‌سازی برای آرشیو.
- معایب: سرعت و IOPS (عملیات ورودی/خروجی در ثانیه) محدود (معمولاً ۷۵ تا ۱۷۵ برای مدل‌های ۱۵K).
SSD (حافظه حالت جامد)
- مشخصات فیزیکی: عمدتاً در سایز ۲.۵ اینچی عرضه می‌شود.
- ظرفیت: از ۲۴۰ گیگابایت تا ۱۵.۳۶ ترابایت.
- درگاه: شامل SATA (۶Gb/s)، SAS (۱۲Gb/s)، و NVMe (تا ۳۲Gb/s بسته به نسل PCIe).
- عملکرد: IOPS بسیار بالا (تا ۶,۰۰۰ یا بیشتر در مدل‌های اینترپرایز).
- DWPD (Write Endurance): ظرفیت رایت روزانه بالاتر، که عمر دیسک را در بارهای سنگین افزایش می‌دهد.
- کاربرد: ایده‌آل برای مجازی‌سازی (مثل VMware)، VDI (زیرساخت دسکتاپ مجازی)، و دیتابیس‌های با نیاز پرفورمنس بالا.
- مزایا: سرعت و پرفورمنس فوق‌العاده، دوام بیشتر در بارهای مداوم، و مصرف انرژی کمتر.
- معایب: هزینه بالاتر به ازای هر گیگابایت و ظرفیت کمتر نسبت به HDDهای بزرگ.
دسته‌بندی دیسک‌های HPE
HPE دیسک‌ها را بر اساس کاربرد دسته‌بندی کرده است:
- SC (Standard Carrier): دیسک‌های استاندارد با درگاه SATA یا SAS، مناسب برای اکثر بارهای کاری عمومی.
- MU (Mixed Use): SSDهای اینترپرایز با DWPD بالا، برای بارهای ترکیبی خواندن و نوشتن.
- RI (Read Intensive): بهینه‌شده برای خواندن داده‌ها، مثل دیتابیس‌های تحلیلی.
- BC (Basic Carrier): دیسک‌های پایه با هزینه کمتر، اما کمتر رایج.
نکته حرفه‌ای
برای بارهای کاری سنگین مثل مجازی‌سازی، استفاده از SSDهای MU یا RI توصیه می‌شود تا هم پرفورمنس و هم عمر دیسک تضمین شود. همچنین، از SSDهای معمولی (مثل Samsung 870 EVO) که برای بار ۲۴/۷ بهینه نشده‌اند، اجتناب کنید.
درگاه‌ها و انتخاب مناسب
دیسک‌ها از طریق درگاه‌های زیر به سرور متصل می‌شوند، که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:
- SATA (Serial ATA): با پهنای باند ۶ گیگابیت بر ثانیه، برای ذخیره‌سازی با نیاز IOPS پایین (مثل آرشیو یا بکاپ) مناسب است.
- SAS (Serial Attached SCSI): با پهنای باند ۱۲ گیگابیت بر ثانیه، تعادل خوبی بین ظرفیت و پرفورمنس ارائه می‌دهد و در مدل‌های قدیمی‌تر مثل Gen8 و Gen9 رایج است.
- NVMe (Non-Volatile Memory Express): مبتنی بر PCIe با پهنای باند تا ۳۲ گیگابیت بر ثانیه، برای بارهای کاری سنگین مثل استریمینگ یا VDI ایده‌آل است. در Gen10 به‌صورت مستقیم به مادربورد وصل می‌شود، و در Gen11 با رید کنترلر SR932i ساپورت می‌شود.
انتخاب درگاه باید با هدف استفاده (مثلاً مجازی‌سازی یا ذخیره‌سازی انبوه) هم‌راستا باشد تا بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد.
مفاهیم کلیدی در دیسک‌ها
برای درک بهتر عملکرد دیسک‌ها، دو مفهوم مهم را بررسی میکنیم:
RPM (دور در دقیقه)
- تعریف: تعداد چرخش دیسک HDD در هر دقیقه که بر سرعت خواندن و نوشتن تأثیر دارد.
- اهمیت: RPM بالاتر (مثل ۱۵,۰۰۰) دسترسی سریع‌تر و پرفورمنس بهتر ارائه می‌دهد، اما مصرف انرژی و حرارت را افزایش می‌دهد.
- مثال: ۷,۲۰۰ RPM برای HDDهای ۳.۵ اینچی (ذخیره‌سازی انبوه مثل NAS) و ۱۰,۰۰۰/۱۵,۰۰۰ RPM برای HDDهای ۲.۵ اینچی سرور (مثل دیتابیس).
- محدودیت: SSDها RPM ندارند، زیرا از فناوری فلش استفاده می‌کنند و سرعتشان به درگاه (مثل NVMe) وابسته است.
IOPS (عملیات ورودی/خروجی در ثانیه)
- تعریف: معیاری برای اندازه‌گیری تعداد عملیات خواندن یا نوشتن که یک دیسک در هر ثانیه انجام می‌دهد.
- اهمیت: IOPS مستقیماً روی سرعت پاسخ‌گویی در بارهای سنگین مثل مجازی‌سازی یا دیتابیس اثر دارد.
- مثال: HDD 15K RPM معمولاً ۷۵-۱۷۵ IOPS، و SSDهای اینترپرایز تا ۶,۰۰۰ IOPS یا بیشتر ارائه می‌دهند.
- عوامل مؤثر: نوع درگاه (SATA، SAS، NVMe)، RPM (در HDD)، و معماری حافظه (در SSD).
- کاربرد: IOPS بالا برای وظایف همزمان (مثل اجرای چندین ماشین مجازی) ضروری است.
نکات خرید و راهنمایی
- مشورت با متخصص: پیش از خرید، با افرادی که تجربه کافی دارند (مثل مهندسان با ۱۵ سال سابقه) مشورت کنید تا نیازهای واقعی (حجم، IOPS) شناسایی شود.
- احتیاط در بازار: به دلیل نبود نماینده رسمی HPE در ایران، از خرید دیسک‌های استوک تقلبی یا ناسازگار با سرور خودداری کنید. همیشه مستندات و سریال محصول را بررسی کنید.
- سازگاری: با مراجعه به مستندات HPE، از تطابق دیسک‌ها و رید کنترلرها با مدل سرور خود اطمینان حاصل کنید.
جمع‌بندی
دیسک در سرورهای HPE با تنوع HDD و SSD، همراه با درگاه‌های متنوع (SATA، SAS، NVMe)، پاسخگوی طیف گسترده‌ای از نیازها هستند. انتخاب صحیح با توجه به RPM، IOPS، و ریدبندی، همراه با مشورت با کارشناسان، سروری پایدار و کارآمد برای سازمان شما به ارمغان می‌آورد. این راهنما به‌عنوان مبنایی برای آگاهی‌بخشی طراحی شده است.
