بکاپ گرفتن از سرور مجازی (VPS) یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران سرور و کاربران حرفه‌ای است. با توجه به اهمیت اطلاعات و داده‌های ذخیره شده بر روی سرورهای مجازی، حفظ امنیت و جلوگیری از از دست رفتن داده‌ها امری حیاتی محسوب می‌شود. بهترین روش‌های بکاپ‌گیری از سرور مجازی شامل استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی است که اطمینان حاصل می‌کنند که داده‌ها به طور منظم و خودکار ذخیره شده و در صورت نیاز به سادگی بازیابی می‌شوند.
از روش‌های رایج می‌توان به استفاده از سرویس‌های بکاپ‌گیری ابری، اسکریپت‌های خودکار، نرم‌افزارهای تخصصی و ابزارهای داخلی سیستم‌عامل اشاره کرد. انتخاب روش مناسب بستگی به نیازها و شرایط خاص هر کاربر دارد، اما اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و منظم برای بکاپ‌گیری بر کسی پوشیده نیست.
درک بکاپ گیری VPS
یک VPS (سرور مجازی ) بخشی از منابع یک سرور فیزیکی را ارائه می دهد و کنترل بیشتری نسبت به هاست اشتراکی را در اختیار شما قرار می دهد.
بکاپ گیری منظم از سرور مجازی شما از داده هایتان (وب سایت ها، برنامه های کاربردی، پایگاه های داده) در برابر وقایع پیش بینی نشده مانند خرابی سخت افزار، نقص عملکرد نرم افزار، حذف تصادفی و یا حملات بدافزار، باج افزار یا دسترسی غیرمجاز محافظت می کند.
دو دسته اصلی از بکاپ وجود دارد:
۱- بکاپ کامل (Full-Backup) : شامل همه چیز روی سرور مجازی شما، از جمله سیستم عامل، فایل های پیکربندی، برنامه های کاربردی و داده ها می شود.
۲- بکاپ جزئی (Partial-Backup) : بر اساس نیازهای شما، دایرکتوری ها یا پایگاه داده های خاصی را هدف قرار می دهد.
انتخاب راه حل بکاپ گیری (Backup Solution )
شیوه بکاپ گیری ایده آل به دانش فنی شما، محیط سرور مجازی (لینوکس یا ویندوز) و سطح مورد نظر اتوماسیون بستگی دارد. گزینه های رایج عبارتند از :
۱- سرویس های بکاپ گیری ارائه‌دهنده هاستینگ مدیریت‌شده VPS
- بسیاری از ارائه دهندگان هاستینگ مدیریت شده VPS، راه حل های بکاپ گیری داخلی را به صورت رایگان یا با هزینه اضافی ارائه می دهند. این خدمات اغلب:
- بکاپ گیری را به طور منظم اتوماتیک می کنند.
- برای بکاپ های شما، فضای ذخیره سازی ایمن خارج از سایت را فراهم می کنند.
- در صورت از دست رفتن داده ها، امکان بازیابی آسان را ارائه می دهند.
مزایا: راحت، نیاز به حداقل دانش فنی
معایب: ممکن است در سفارشی سازی یا فضای ذخیره سازی محدودیت داشته باشد.
۲- ابزارهای بکاپ گیری کنترل پنل (cPanel/WHM برای لینوکس، Web Host Manager (WHM) برای ویندوز)
- کنترل پنل های محبوب مانند cPanel و WHM قابلیت های بکاپ گیری داخلی را ارائه می دهند. این ابزارها به طور معمول به شما امکان می دهند:
- بکاپ گیری از کل سرور مجازی یا دایرکتوری های خاص را برنامه ریزی کنید.
- مقصدهای ذخیره سازی محلی یا از راه دور(Cloud Service) را انتخاب کنید.
- بکاپ ها را برای نگهداری ایمن دانلود کنید.
- مزایا: رابط کاربری آسان، اغلب با محیط هاستینگ شما ادغام شده است.
معایب: ممکن است ویژگی های پیشرفته ای مانند بکاپ های افزایشی یا کنترل نسخه را ارائه ندهد.
۳- ابزارهای خط فرمان (لینوکس)
لینوکس ابزارهای قدرتمند خط فرمان را برای بکاپ گیری های متنوع ارائه می دهد. ابزارهای رایج عبارتند از:
tar: فایل های فشرده آرشیو از دایرکتوری ها یا کل سیستم ایجاد می کند.tar فایل ها را در یک آرشیو واحد (.tar.gz یا .tgz) فشرده می کند. با این حال، tar به طور پیش فرض مجوزها و مالکیت فایل ها را حفظ نمی کند و بکاپ های افزایشی به اسکریپت نویسی بیشتری نیاز دارند.
راه اندازی tar برای فول بکاپ :
# ایجاد یک پوشه برای ذخیره‌سازی پشتیبان‌ها (مسیر /backup را با مکان دلخواه خود جایگزین کنید)
sudo mkdir /backup# به پوشه‌ای که می‌خواهید پشتیبان‌گیری کنید بروید (مسیر /var/www را با پوشه خود جایگزین کنید)
cd /var/www# ایجاد یک آرشیو فشرده از پوشه (نام فایل backup.tar.gz را به نام دلخواه خود تغییر دهید)
sudo tar -cvf /backup/backup.tar.gz .# این فرمان یک آرشیو فشرده از پوشه فعلی (.) با حالت بازگویی (-v) ایجاد می‌کند
rsync: فایل ها را به طور موثر بین مکان ها انتقال می دهد و مجوزها و مالکیت را حفظ می کند.rsync برای بکاپ های جزئی یا همگام سازی دایرکتوری ها بین VPS شما و سرور دیگری مناسب است
راه اندازی rsync برای بکاپ جزئی :
# این فرمان محتوای /var/www روی VPS شما را به /remote/backups روی سرور دیگری همگام‌سازی می‌کند
rsync -avz /var/www/ user@remote.server.com:/remote/backups/# -a: حالت آرشیو (حفظ مجوزها، مالکیت‌ها، و زمان‌ها)
# -v: خروجی بازگو (نمایش پیشرفت)
# -z: فشرده‌سازی داده‌ها در حین انتقال
مزایا: بسیار قابل تنظیم، برای کاربران با تجربه کارآمد است.
معایب: نیاز به دانش فنی و مهارت اسکریپت نویسی برای اتوماسیون دارد.
۴- نرم افزار بکاپ گیری شخص ثالث (Third-Party Backup Software)
- برنامه های کاربردی نرم افزار بکاپ گیری شخص ثالث متعددی برای محیط های VPS وجود دارد. برخی از گزینه های محبوب عبارتند از:
- Bacula (متن باز، از طیف گسترده ای از پلتفرم ها پشتیبانی می کند)
- Duplicati (متن باز، بر روی ذخیره سازی از راه دور تمرکز می کند)
- Cloudberry Backup (تجاری، ویژگی های پیشرفته و قابلیت ادغام با فضای ذخیره سازی ابری را ارائه می دهد)
مزایا: اغلب برنامه ریزی، رمزگذاری و قابلیت های نسخه بندی قدرتمندی را ارائه می دهند.
معایب: ممکن است نیاز به پیکربندی اضافی داشته باشد و به طور بالقوه هزینه مجوز را متحمل شود.
رهنمودها هایی که باید هنگام بکاپ گرفتن رعایت کنید
تصمیم بگیرید که از چه چیزی بکاپ بگیرید: تعیین کنید کدام فایل ها، دایرکتوری ها و پایگاه های داده برای سرور مجازی شما حیاتی هستند.
محل ذخیره سازی بکاپ را انتخاب کنید (دنباله): ذخیره سازی محلی (یک درایو جداگانه) یا ذخیره سازی از راه دور (سرویس های ابری) را در نظر بگیرید.
اتومات کردن بکاپ ها : برای جلوگیری از از دست رفتن تصادفی داده ها، بکاپ گیری منظم را به صورت خودکار انجام دهید.
از کرون جاب (cron job) برای اتوماسیون بکاپ گیری در فواصل زمانی منظم استفاده کنید. در اینجا نمونه ای برای اجرای بکاپ tar هر یکشنبه در ساعت ۲:۰۰ صبح آورده شده است:
۰ ۲ * * ۰ tar -cvf /backup/backup-$(date +"%Y-%m-%d").tar.gz /var/wwwتوضیحات: ۰ ۲ * * ۰: این برنامه زمان بندی کران را تعریف می کند (دقیقه، ساعت، روز ماه، ماه، روز هفته). در اینجا، هر یکشنبه در ساعت ۲:۰۰ صبح اجرا می شود.
tar -cvf /backup/backup-$(date +"%Y-%m-%d").tar.gz /var/wwwاین دستور یک آرشیو بکاپ با یک برچسب زمانی در نام فایل ایجاد می کند.
ملاحظات امنیتی
- بکاپ ها را به طور ایمن ذخیره کنید: بکاپ ها را روی همان VPS که داده هایتان قرار دارد نگهداری نکنید. استفاده از یک سرور راه دور دیگر یا فضای ذخیره سازی ابری را در نظر بگیرید.
- بکاپ ها را رمزگذاری کنید: برای یک لایه امنیتی اضافی، به خصوص در صورت ذخیره خارج از سایت، بکاپ های خود را رمزگذاری کنید. ابزارهایی مانند gpg یا tar با گزینه c- برای رمزگذاری قابل استفاده هستند.به خاطر داشته باشید که جایگزین کردن placeholder هایی مانند /var/www و /backup با مسیرهای دایرکتوری واقعی خودتان الزامی است.
- بکاپ های خود را تست کنید: به طور دوره ای بکاپ ها را در محیط های مختلف بازیابی کنید تا از صحت و عملکرد آنها اطمینان حاصل کنید.
- و در اخر برای بازیابی اطلاعات و داده ها (به عنوان مثال، حملات باج افزار)، چندین نسخه بکاپ را نگه دارید.
دانشجوی مهندسی نرم افزار و علاقه مند به دواپس 🙂
